مفتی برهان وظیفه (حفظه الله) اعتکاف و مسائل اعتکاف

مسائل اعتکاف

كَانَ يَعْتَكِفُ الْعَشْرَ الأَوَاخِرَ مِنْ رَمَضَانَ
پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم دهه ی آخر رمضان را به اعتکاف می نشست.
لذا اعتکاف از خودش احکامی دارد، مسائلی که معتکف باید آنها را در حالت اعتکاف انجام بدهد و رعایت کند، از بعضی از کارها معتکف باید اجتناب کند، پرهیز بکند، بعضی از امور برای معتکف مکروه است و بعضی از امور برای مرتکب مستحب است و معتکف به آنها تشویق شده است.

مسائل اعتکاف (سه نوع اعتکاف داریم)

1: اعتکاف واجب

اعتکاف واجب به اعتکافی گفته میشود که فرد بر خودش واجب می کند یا نذر می کند حالا یا به صورت مطلق یا آن را معلق بر چیزی می کند که اگر مثلاً فلان کار من حل شد، فلان شخص مریض من مریضیش خوب شد بهبود پیدا کرد، من ۵ روز یا 10 روز در مسجد اعتکاف می‌کنم.
این اعتکاف واجب است و وقتی که فرد نذر کرد و بر خودش واجب کرد باید آن اعتکاف را انجام دهد.

خواندن مقالات زیر توصیه میشود

حکم پذیرفتن دعوتی شخصی که کار و مال حرام دارد | ایمان به انبیا و رسول الله | نماز فرد مریض

2: اعتکاف مسنون

اعتکاف مسنون است به اعتکافی گفته میشود که در 10 روز آخر ماه مبارک رمضان صورت میگیرد.
از آنجایی مه ماه های رمضان یا 29 روزی و یا 30 روزی هست و ما در رمضان 3 دهه داریم و معمولاً این اعتکاف مسنون برای دهه دوم است.
لذا این حکم سنت است و فضایل زیادی دارد و این اعتکافی است که معمولاً در ماه مبارک رمضان در هر مسجدی افرادی موظف هستند، که وقت خودشان را در مسجد بگذراند.

3: مسائل اعتکاف مستحب

در اعتکاف مستحب وقتی برای این اعتکاف تعیین نشده است ، در اعتکاف واجب خود فرد وقت را تعیین می‌کرد و بر خودش واجب می کرد، در اعتکاف مسنون همان دهه آخر ماه مبارک رمضان است، ولی در اعتکاف مستحب وقت مشخص و معینی نیست، همین که فرد برای نماز میاد، یک یا دو ساعت داخل مسجد هست، فرقی نمیکند این زمان کمتر یا بیشتر شود و به این اعتکاف مستحب گفته میشود.
علاوه بر اعتکاف واجب و علاوه بر اعتکاف مسنون اگر اعتکافی دیگر صورت بگیرد این اعتکاف مستحب است.

وقت این اعتکاف ها از کی صورت می‌گیرد؟

در رابطه با اعتکاف واجب خود فرد وقت را تعیین میکند، ولی اعتکاف مسنون از بیستم ماه مبارک رمضان از قبل از غروب شروع می شود ،لذا افرادی که می‌خواهند اعتکاف مسنون رو بنشینند و در مسجد بمانند و اعتکاف بکنند این را باید دقت کنند در روز ۲۰ ماه مبارک رمضان حتما قبل از غروب خورشید خودشان را به مسجد برسانند و نیت اعتکاف را بکنند.

اگر فردی روز ۲۱ آمد یا روز ۲۲ آمد یا اینکه در روز بیستم فرد بعد از نماز مغرب بعد از غروب این نیت اعتکاف رو کرد، این اعتکاف مسنون نیست ، بلکه اعتکاف مستحب است.

بعضی از افراد در روستاها یا در شهرها یا در بعضی از جاها دیده شده که فرد نماز مغرب را خوانده، بعد از نماز مغرب به نیت اینکه برود از خانه وسایل خودش را بردارد ، از مسجد خارج میشود و بعد از برداشتن وسایل به مسجد باز می گردد و اعتکاف می کند ، توجه کنید که این اعتکاف مستحب است و مسنون نیست.

خواندن مقالات زیر توصیه میشود

روزه ی واجب | گسترش اسلام در سال نهم هجری | غزوه ی موته | کفاره روزه | تفسیر سوره ی تبت

ثواب اعتکاف مستحب به این فرد می رسد، ولی این اعتکاف مسنون نیست. پس اعتکاف مسنون از قبل از غروب خورشید در روز بیستم ماه مبارک رمضان شروع میشود و تا اینکه هلال ماه شوال رویت شود و حالا فرقی ندارد که این دهه 10 روز یا 9 روز باشد، هر زمان که هلال ماه شوال دیده شود اعتکاف مسنون پایان میابد.
چون ماه های قمری یا ۲۹ یا ۳۰ روز هستند .

لذا فرد تا وقتی که هلال ماه شوال را ندیده اجازه ی خارج شدن از مسجد را ندارد.
اگر در حین اعتکاف به گمان دیده شدن هلال ماه از مسجد بیرون شود و بعد متوجه شد که هنوز هلال عید رویت نشده ، پس این فرد اعتکاف مسنون شکسته و باید قضای اعتکاف را به جا آورد.